Als je alles kunt kiezen, wil je de beste keuze maken, toch?

We leven in een uitdagende en behoorlijk stressvolle tijd. Het leven vraagt veel van ons, zeker als je als dertiger midden in het leven staat. Daarbij wil je voldoen aan de verwachtingen van anderen en bovenal die van je zelf. Dingen moeten immers wel goed gaan, meer dan goed zelfs, perfect eigenlijk. Daardoor kan je soms moeilijk keuzes maken.

Zo kan je bijvoorbeeld ’s ochtends moeite hebben met beslissen welke outfit je aan moet doen (een blauwe of grijze trui?). Of een cadeautje voor iemands verjaardag kopen kan een urenlange tocht door de stad zijn. En waarom?

De angst dat je de verkeerde trui aantrekt of een mogelijke afwijzing van je vriend dat het cadeautje niet leuk genoeg is, zorgt ervoor dat je blijft zoeken naar de beste keuze. Alles om een mogelijke fout buiten te sluiten.

Op dit niveau kan je nog zeggen, hoe erg is dat? Maar wat als je daardoor meer werkt dan goed voor je is? Te lange dagen op kantoor maakt dat je daardoor te weinig slaapt, piekerend wakker ligt, sneller geïrriteerd raakt, regelmatig tegen je partner snauwt, minder sport of juist alleen prestatiegericht bent, vul zelf maar aan.

Laatst vertelde klant Johan (34): “Ik merk dat keuzes maken me makkelijker af begint te gaan. Mijn vriendin had van vrienden gehoord over een goeie film. Ze stelde voor om er spontaan naartoe te gaan toen we in de stad waren.

Normaal had ik eerst op mijn telefoon gecheckt hoe de film beoordeeld werd en wat de beste tijd was om te gaan qua drukte. Nu ben ik gewoon de meest nabije bioscoop ingestapt en heb een kaartje gekocht. Dat beviel. We hebben een hele leuke middag gehad!”

Het gaat hier om een keuze te maken vanuit je eigen standaard of het maximale uit iets willen halen vanuit vergelijkingen met anderen. Ook wel het verschil tussen satisfiers en maximizers genoemd (Schwarz, 2004).

Maximizers vs Satisficers

Een maximizer wil de beste keuze maken ten opzichte van anderen. Een satisfier maakt een keuze op basis van rationele criteria binnen de mogelijkheden van dat moment (hoeveel tijd heb je om een cadeau te kopen en hoeveel tijd wil je eraan besteden?). Een satisfier kiest een optie die voldoet aan diens eigen standaarden.

Uit onderzoek blijkt dat we daar doorgaans gelukkiger van worden.

Maximizen leidt tot keuzestress. Je koopt online nieuwe schoenen met het gevoel dat het beter had gekund. Je hebt een leuke baan, maar blijft piekeren over een betere optie. En je legt de schuld hierbij bij jezelf: had je nu maar wat langer de tijd genomen zodat je de perfecte versie wél had gevonden.

Want tussen al die keuzemogelijkheden móet toch wel de perfecte keuze zitten?

Het is een feit dat we veel keuzes hebben. Daar veranderen we helaas niks aan. We kunnen wél iets doen aan hoe we er zelf mee omgaan. Oftewel: wordt een satisfier! Want voor een satisfier is ‘goed genoeg’ de beste keuze…. en dat brengt een hoop ontspanning met zich mee.
Leuk gezegd.

Maar hoe doet je dit?!….

Hoe maakbaar is het leven?

We zijn opgegroeid met het idee dat het leven maakbaar is. Als je maar de juiste keuzes maakt, hard genoeg werkt, het uiterste uit jezelf haalt (juist in tijden van tegenslag), kan je alles realiseren wat je wilt. Het is een vorm van controle.

Maar hoe waar is dit? In de realiteit zijn er een heleboel factoren die jouw welzijn beïnvloeden en buiten je invloed liggen. Kijk maar naar vrienden of collega’s die burnout raken. Pech en geluk spelen een belangrijke rol. Het leven kan nu eenmaal soms hard zijn of de meest onverwachte (ook mooie) verrassingen met zich meebrengen. En dit is niet te beïnvloeden met het maken van perfecte keuzes. Je verantwoordelijkheid is minder groot dan je denkt.

Voel je al iets meer ontspanning?

1. Bekijk het positief

Om in Johan Cruijff termen te spreken: Elk nadeel heb z’n voordeel. Zie de keuzes die op je pad komen als kansen om te oefenen met het niet perfect hoeven zijn, met het leren nee-zeggen, met het kiezen voor een goed-genoeg keuze om te zien wat voor effect dit op je heeft. Wees dankbaar, ook als het uitdagend is. Zoals gezegd zijn er veel keuzes te maken, dus dat biedt ook veel kansen om te groeien in je rol als satisfier! Het is aan jou om daar tijd voor te maken!

2. Wees lief voor jezelf

Merk je bij jezelf op dat je in de keuzestress schiet? Twijfelt of je de juiste keuze hebt gemaakt? De
lat te hoog voor jezelf legt?

Val jezelf dan niet te hard af. Beloon jezelf met een leuke film, lekker eten, een goed (online) gesprek met vrienden. Want vanuit ontspanning maak je uiteindelijk het fijnste keuzes.

3. Houd het simpel

En tot slot, komt er een keuze op je pad, probeer het eens simpel(er) te maken! Stel drie basiscriteria op die voor jou het meest belangrijk zijn. Leg vervolgens de verschillende keuzeopties naast elkaar.

Voldoet er één aan je criteria?

Dan is het een goede keuze. Klaar. Goed genoeg is echt de beste keuze!

Dus wat vertelde ik Johan bij zijn keuzestress?

1. Blijf zo ver mogelijk weg van onderlinge vergelijkingen, aangezien die je (onbewust) verleiden om geen keuze te maken en te blijven piekeren.

2. Betrek iemand bij het maken van je keuzes, zodat je inzage krijgt in je keuzeproces. Want wat is nu eigenlijk het verschil tussen een blauwe of grijze trui? Vaak zijn anderen milder voor je dan jezelf.

3. Accepteer de eerste mogelijkheid die voldoet aan je rationele standaarden.

Voelt raar, maar is zeker aan te bevelen! Uiteindelijk willen we immers allemaal het geluk van de satisfier ervaren!

Meer van onze blogs lezen? Lees hier verder.